Γυναίκες - Δικαιοσύνη: Χθες και Σήμερα

29 Νοεμβρίου 2024, 00:00

Μοιραστείτε το:

Αν ρίξει κανείς μία ματιά στην ανθρωπογεωγραφία της ελληνικής δικαιοσύνης, η ποσοτική κυριαρχία των γυναικών δικαιολογεί ακόμη και το να μιλάμε πια για θηλυκοποίηση της δικαιοσύνης, με τη Θέμιδα να έχει γυναικείο πρόσωπο.

Πριν όμως δούμε τα σημερινά δεδομένα αν γυρνούσαμε πίσω τον χρόνο και πηγαίναμε στο 1955, θα βρίσκαμε την Ολομέλεια του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους, με απόφασή της, να αμφισβητεί την ικανότητα των γυναικών να δικάζουν για λόγους «βιολογικοφυσιολογικής συνθέσεως» σε σχέση με τους άνδρες, όπως ανέφερε χαρακτηριστικά η απόφαση. Και αν αναρωτιέστε ποιοι ήταν αυτοί οι λόγοι, συνέχιζε η απόφαση ως εξής: «οι γυναίκες υπόκεινται εις μεγαλυτέραν ευσυγκινησίαν, υφίστανται την επίδρασιν των συναισθηματικών παραγόντων περισσότερον, έχουν ρυθμιστικήν ικανότητα μικροτέραν και ένστικτον αγωνιστικόν ολιγώτερον εξελιγμένον, είναι μικροτέρας σωματικής αντοχής και ευκολώτερον ενδίδουν εις παρακλήσεις».

Από τότε μέχρι σήμερα μεσολάβησαν πολλά και φθάσαμε σήμερα εν έτει 2024 να βλέπουμε τις γυναίκες να πλειοψηφούν σε όλα τα νομικά επαγγέλματα και σε κάποια μάλιστα συντριπτικά!

Στη Συμβολαιογραφία αρχικά για πρώτη φορά στην ιστορία του Συμβολαιογραφικού Συλλόγου Εφετείων Αθηνών, Πειραιώς, Αιγαίου και Δωδεκανήσου, η πρόεδρος είναι γυναίκα, ενώ το ποσοστό των γυναικών συμβολαιογράφων σε σχέση με τους άνδρες είναι συντριπτικά υψηλό.

Στο δικαστικό σώμα τα ποσοστά της γυναικείας εκπροσώπησης φθάνουν επίσης σε εξαιρετικά υψηλά ποσοστά και κάποιες από τις πρώτες γυναίκες που μπήκαν στο δικαστικό σώμα κατάφεραν να βρεθούν στην κορυφή της ιεραρχίας. Δεν χρειάζεται να ψάξουμε πολύ. Η Πρόεδρος της Δημοκρατίας Αικατερίνη Σακελλαροπούλου, ήταν πρώτα Πρόεδρος του Συμβουλίου της Επικρατείας. Στο Συμβούλιο της Επικρατείας το ποσοστό των γυναικών αγγίζει το 64%, στο Ελεγκτικό Συνέδριο το 66%, στα Διοικητικά Δικαστήρια το 68%, ενώ στην Πολιτική και Ποινική Δικαιοσύνη, το ποσοστό αγγίζει το 72%.

Ας δούμε τι γίνεται και στη δικηγορία. Σύμφωνα με πρόσφατα στοιχεία του δικηγορικού συλλόγου Αθηνών οι άνδρες δικηγόροι ανέρχονται σε περίπου σε 18.000 ενώ οι γυναίκες είναι σχεδόν διπλάσιες και συγκεκριμένα 30.000.

Ακόμα όμως και σήμερα, που θεωρητικά οι γυναίκες δεν θα έπρεπε να έχουν να κατακτήσουν άλλες κορυφές, καλούνται συχνά να αποδεικνύουν ότι δεν είναι ελέφαντες ακόμα και στο επαγγελματικό περιβάλλον της Δικαιοσύνης και ειδικότερα στον χώρο της δικηγορίας. Για παράδειγμα γυναίκες δικηγόροι ερωτηθείσες σε σχετική έρευνα του συνδυασμού «Με τον δικηγόρο» για θέματα ενάσκησης του δικηγορικού λειτουργήματος καθώς και τυχόν διακρίσεων, απάντησαν (το 71%  συγκεκριμένα) πως δεν δίνονται οι ίδιες επαγγελματικές ευκαιρίες στις γυναίκες και στους άνδρες δικηγόρους. Δυστυχώς φαίνεται ότι γυναίκες και στο επαγγελματικό περιβάλλον της δικαιοσύνης, ειδικά στον ιδιωτικό τομέα, ακόμα δυσκολεύονται, διότι κατά την εργασιακή και γενικότερη επαγγελματική τους ανέλιξη έρχονται κάποια στιγμή αντιμέτωπες με τη λεγόμενη «γυάλινη οροφή», που τους επιτρέπει εντός εισαγωγικών να φθάσουν μέχρι κάποιο σημείο, ακόμα και αν αξίζουν να πάνε ακόμη πιο ψηλά, να αναλάβουν υψηλότερες θέσεις. Παράλληλα το 63.46 % δηλώνει ότι οι συνθήκες εργασίας των γυναικών δικηγόρων είναι δυσμενέστερες σε σχέση με αυτές των ανδρών.  Βέβαια, από τα πλέον δυσάρεστα στοιχεία της έρευνας, που χτυπούν καμπανάκι, αποτελεί το ότι το 32% δηλώνει ότι  έχει υπάρξει θύμα σεξουαλικής παρενόχλησης στον χώρο εργασίας.

Την ίδια στιγμή τα στοιχεία του ΟΗΕ για την ισότητα δεν είναι ενθαρρυντικά, καθώς προβλέπεται ότι η «ισότητα» μεταξύ ανδρών και γυναικών παγκοσμίως είναι ένας μακρινός στόχος, ο οποίος θα επιτευχθεί στην καλύτερη περίπτωση «σε 300 χρόνια» από τώρα.

Στα ενθαρρυντικά στοιχεία όμως για την Ελλάδα, την οποία μέχρι πρόσφατα βρίσκαμε χαμηλά στις λίστες θετικών αξιολογήσεων, είναι ότι αποτελεί  την 1 από τις μόλις 12 χώρες του κόσμου που προσφέρουν πλήρη νομική προστασία στις γυναίκες και ίσα νομικά δικαιώματα σε άνδρες και γυναίκες, σύμφωνα με την έκθεση Women, Business and the Law, που δημοσιεύθηκε από την Παγκόσμια Τράπεζα. Και ποιο είναι εδώ το μεγάλο στοίχημα; Μα φυσικά, αυτή η θεσμική ισότητα θα μετουσιωθεί σε πραγματική ισότητα, σε ισότητα άνευ όρων και προϋποθέσεων την κάθε ημέρα και σε κάθε έκφανση της κοινωνικής ζωής.

Σημαντικό είναι και το να θυμηθούμε στο σημείο αυτό ότι για πρώτη φορά υλοποιείται στη χώρα μας Εθνικό Σχέδιο Δράσης για την Ισότητα των Φύλων και ένας από τους κεντρικούς του άξονες είναι η  ισότιμη συμμετοχή των γυναικών σε θέσεις λήψης αποφάσεων, σε ηγετικούς ρόλους και στην αγορά εργασίας.

Πλέον ακόμα και η μητρότητα που μέχρι πρόσφατα θεωρείτο εμπόδιο στην εξέλιξη μίας γυναίκας,  αποτελεί συχνά πλεονέκτημα, καθώς μετά τα παιδιά μας  ομολογούμε ότι γινόμαστε καλύτερες εκδοχές του εαυτού μας σε όλα τα επίπεδα. Γινόμαστε πιο δυνατές και ταυτόχρονα πιο ευαισθητοποιημένες σε σχέση με τον συνάνθρωπο και τις ανάγκες του. Και αυτά τα χαρακτηριστικά υπηρετούν την απονομή της δικαιοσύνης προς την μόνη σωστή κατεύθυνση...

Βέβαια μιας και μιλάμε για μητρότητα βρισκόμαστε για ακόμα μία φορά μπροστά από μία εξίσωση για δυνατούς λύτες σήμερα: γυναίκα - μητρότητα - ανατροφή τέκνων - εργασία - σύζυγος - προσωπικά όνειρα - φιλοδοξίες και πολλά ακόμη. Ξέρω ότι δεν είναι λίγες οι φορές που αρκετές από εμάς οι υπηρετούσες νομικά απαιτητικά επαγγέλματα αναρωτιόμαστε πολλά πρωινά πώς θα τα καταφέρουμε και σήμερα, πώς θα βγει η ημέρα. Ας θυμόμαστε ότι κάποιες φορές δεν πειράζει και να μην τα καταφέρουμε όλα. Ας το αποδεχθούμε και αυτό, ότι μπορούμε και να μην μπορούμε.

Τέλος, κάποια λόγια που λέω συχνά στην κόρη μου, και θα ήθελα να πω στα σημερινά κορίτσια, στις αυριανές γυναίκες, λόγια που θα θέλαμε πιστεύω να πουν σε εμάς και οι δικές μας μητέρες ξεκινώντας τη διαδρομή μας προς την επίτευξη κάθε στόχου είναι τα εξής : Κάθε γυναίκα έχει ένα αδιαπραγμάτευτο και σπουδαίο δικαίωμα καθώς και μία αδιαπραγμάτευτη και σπουδαία υποχρέωση. Έχει δικαίωμα να προσδιορίσει για τον εαυτό της κάθε όνειρο προσωπικής, οικογενειακής, κοινωνικής ή επαγγελματικής ολοκλήρωσης και αυτό το κάθε ένα όνειρο δε χρειάζεται την έγκριση κανενός, παρά μόνο της συνείδησής της. Πρώτα η ίδια η κάθε μία γυναίκα όμως έχει μαζί με αυτό το δικαίωμα και την υποχρέωση προς τον εαυτό της και προς τη γενιά που θα την διαδεχθεί, να κυνηγήσει με όλες της τις δυνάμεις όσα ονειρεύεται, πολλές φορές αναγκαζόμενη, αλλά και κατορθώνοντας να ξεπεράσει όρια, να υπερβεί βουνά, να μπει σε αχαρτογράφητα νερά… Από εμάς και το πώς βλέπουμε εμείς τον εαυτό μας στην κοινωνία ξεκινά κάθε αλλαγή, μικρή ή μεγάλη, εύκολη ή δύσκολη, αναίμακτη ή εκ θεμελίων...